Herkese HEJ İnisiyatif’in bilgilendirme platformu Hej Infomedia’dan merhaba. Bu haftanın seminer konusu Arbetsförmedlingen ve konuğumuz ise Suat Özçelik’ti. Kendisi Arbetsförmedlingen tecrübelerini ve bilgilerini siz değerli takipçilerimizle paylaştı. Bu sunumun yazılı halini aşağıda bulabilirsiniz.
Arbetsförmedlingen’in sitesinde çok yararlı bilgiler olduğunu söyleyebiliriz. Sitede üç temel başlık mevcuttur:
–Sök jobb i Platsbanken: İş arayanları ilgilendiren yani iş ilanları olan bölüm.
–För arbetsgivare: İşverenlerin olduğu bölüm.
–Förleverantörer: İş edindirme kurumlarının yer aldığı bölüm.
Özellikle iş arayanlar Platsbanken bölümünü çok sık ziyaret etmelidir. Bölümde iş ararken bir yandan da kurumların işçi ararken hangi tür özellikleri istediklerini de öğrenmiş oluyoruz. Bu bölümde arama yaparken aradığınız işle ilgili anahtar kelimeleri yazarak ve daha özel aramalar içinse filtreleme yaparak aramalarımızı gerçekleştirebiliriz. İsveç’te iş aramak ve iş başvurusundan bulunmak başlı başına bir iştir. İş arıyorsak günlük zamanımızın bir bölümünü buna ayırmak gerekir. CV’de neler ön plana çıkarılmalı ya da Personlig brev hazırlarken nelere dikkat edilmeli gibi hususiyetler iş arama sürecinde önemli şeylerdir. Platsbanken’i sadece işlerin yayınladığı bir platform olarak görmemek gerekir. Örneğin, Türkiye’de iş ararken aşağı yukarı hangi tür işler olduğunu biliriz. Ama İsveç’te çok farklı meslek dalları olduğundan Platsbanken’i takip ederken bu iş kollarını da yakından tanımış oluyoruz. Aynı zamanda Türkiye ve İsveç’teki iş tanımları da birbirinden farklı olabildiğinden iş başvurusu yaparken işleri yakından tanıma da fayda olacağını düşünüyorum. İş aranılan günlerde her gün Platsbanken ve benzer siteleri ziyaret etmek önemlidir. Çünkü her gün onlarca yeni iş ilanını buralarda görebiliriz. Kısaca Arbetsförmedlingen’in internet sitesini sadece aylık aktivitetstöd raporlarının doldurulduğu bir yer olarak görülmemesi gerekiyor.
Arbetsförmedlingen’in sitesinde işsiz olanlar için Arbetslös bölümünde önemli altı tane başlık var.
-När du blir arbetslös(İşsiz kalındığında)
-Inför planeringssamtalet(planlama görüşmesi öncesi)
-Skriv in dig(Kayıt yapma)
-Dina rättigheter och skyldigheter(haklar ve sorumluluklar)
-Ersättning från A-Kassa(İşsizlik yardımı alma)
-Aktivitetsrapportera(aktivite raporları)
A-Inför Planeringssamtalet
Arbetsförmedlingen’e iş talebinde bulunmaya gitmeden önceden hazırlıklı olmak gerekir. Orada çalışan memur bize bir şey anlatmayacaktır. Aksine biz ona bir şeyler anlatmalıyız. Arbetsförmedlingen’in bir iş bulma kurumu olmadığını bilmek gerekir. Çünkü bu kurum, herhangi bir plan yapmayan, ne istediğini ve ne tür özelliklere sahip olduğunu bilmeyenlere doğrudan yardımcı olmuyor. Arbetsförmedlingen, bir işsizin kendisine gelmeden önce hazırlıklı gelmesini önemsiyor. Eğer bu hazırlık olursa kurum, kendisine gelen işsizlerle ilgileniyor. Peki bu hazırlık aşamasında neler olmalı? Üniversite diploması, üniversite denklik belgesi, İsveç’te aldığımız dil kurslarının belgesi, -varsa- mesleki beceri belgesi gibi belgelerin hazır olması önemlidir.
Arbetsförmedlingen’deki memurla konuşurken ne istediğini iyi bilen bir insan profili çizmeliyiz. Ne iş olsa yaparım tarzında bir yaklaşımdan ziyade daha önce kafamızda belirlediğimiz bir işi aradığımızı memura söylememiz iş bulma sürecimizi olumlu yönde etkileyecektir.
Başka bir önemli nokta da istediğimiz bir işi yapma yolunda o işe yakın benzer işlerde çalışmaktır. Hedefimizdeki işe ulaşma adına birbiriyle ilgisi olmayan işlerde çalışmak bizlere pek bir fayda sağlamayacaktır. Örneğin, öğretmen olmayı istiyorsak Elevassistant (öğrenci yardımcısı) olmak hedefe gidilen yolda önemli bir iştir. Aksi takdirde öğretmenlik yolunda temizlik işi yapmanın bize pek yararı olmayacaktır. O yüzden Arbetsförmedlingen’in bize önerdiği her işi kabul etmememiz doğru olacaktır. Kendimizi ve ne istediğimizi iyi bilirsek gelecek adına doğru seçimi yapmış oluruz. Arbetsförmedlingen, iş arama nasıl nasıl yapılır, hangi programlar var, CV ve personlig brev’ler nasıl hazırlanır vb önemli konular için Webbinar’lar hazırlamaktadır. Bu webbinar’lar da takip edilerek birçok bilgiye doğrudan ulaşmış oluruz.
B-Dina Rättigheter och Skyldigheter
-
Rättigheter(Haklarımız)
-Tavsiye, öneri ve dijital hizmetlerden yararlanmak (webbinar)
-İş kurumundaki memurundan kişisel yardım alma. Telefon, chat veya randevulu görüşme vasıtasıyla yardım almak
-Extra yardımlar, meslek eğitimleri(barnskötare utbildning vb), denklik(Arbetsförmedlingen diplomaların çevirisini yapmak zorunda), staj, meslek veya eğitime hazırlık kursları almak.
-Bidrag för lön(maaş yardımı). Nystartjobb, Introduktionjobb veya Extratjänst gibi bir program dahilinde girilen işlerde-eğer koşullar sağlanıyorsa-Arbetsförmedlingen bidrag(yardım) vermek zorundadır.
-Diğer iş edindirme kurumları ile birlikte çalışmak.
-
Skyldigheter(Yükümlülüklerimiz)
-İş kurumuyla birlikte planlama yapılması. Handlagare/memurumuzla iyi bir iletişim halinde olmamız gerekir.(İş başvurularından ve bulunulan işlerden haberdar etmemiz gerekiyor.)
-Aktivite raporunu doğru zamanda her ay doldurulması. Aksi takdirde yaptırımlarla karşılaşılır. İkinci uyarıdan itibaren yardım paralarında kesinti olmaktadır.
-Başvurduğun işlerin hesabını çıkarabilmek. Bu işleri rapora yazmak gerekir
-İş kurumunu ziyaret veya irtibatta bulunmak
-Aktif iş arama ve bunu gösterebilmek
-Extra stöd ile gelen işlere evet demek
-Herhangi bir programa katılıyorsak raporu doğru ve zamanında doldurmak (Hasta olma veya çocuk bakımında mutlaka kuruma bunu bildirmek gerekir)
-Herhangi bir işte çalışıyor ve o işten ayrılma durumumuz varsa işten ayrılmadan birkaç gün önce Arbetsförmedlingen’e işsizlik başvurusunda bulunmamız gerekiyor.
A´DAN Ö’YE MESLEK EDİNDİRME YARDIMLARI
- Arbetsmarknadsutbildning
- Validering
- Stöd och matchning
- Rusta och matcha
Anställning med stöd: Engellilere yönelik yapılan yardımdır.
Extratjänst: Arbetsförmedlingen’in devlet kurumlarıyla ortaklaşa yürüttüğü bir meslek edindirme yardımıdır. Extratjänst bell iş kollarında uygulanmaktadır: örneğin vårdomsorg (vårdbiträde), barnskötare (çocuk bakıcısı), elevassistant (öğrenci yardımcısı), kökspersonel (mutfak personeli) tarzı işleri kapsar. Belediyelerin Arbetsförmedlingen’e kontenjanla verdiği bir iş edindirme yöntemidir. Bir yıldan üç yıla kadar Belediye tarafından düzenlenen bir iş sözleşmesi olmaktadır. Maaşı da 18-22.000 kronor arasında değişmektedir. Extratjänst, dil kurslarımızla birlikte sürdürülebilen bir programdır. Extratjänst’e başvurmak için Arbetsförmedlingen’deki handlagare’mize mail yoluyla istekte bulunabiliriz.
Introduktion till arbete: Arbetsförmedlingen’in iş sahibi olmayanlara ya da herhangi bir iş eğitimi almayanlara yönelik iş edindirme ya da bunun eğitimini verme programıdır.
Introduktionsjobb: Arbetsförmedlingen’in, maaşın %85’ini desteklediği, extratjänst işinde olduğu gibi 36 aya kadar çalışma imkanı olan bir iş edinme programı. Özel şirketler de dahil bu programa herkes başvurabiliyor. Örneğin, özel bir inşaat firması büro işi yapacak birisini arıyorsa bu tip işçi bulma programlarına başvuru yapabiliyor. Böyle bir işi şahıs kendisi de bulup bunu Arbetsförmedlingen’e onaylatabilir.
Nystartsjobb: Bu programda yeni işe başlayacaklar için ideal bir iş alanı. Hatta Nystartsjobb, A-Kassa(işsizlik maaşı) ya para yatırma imkanı sunduğundan yani işsiz kalındığında işsizlik yardımı alınabileceğinden yukarıdaki diğer iş edindirme programlarından daha avantajlı sayılabilir. Arbetsförmedlingen, A-Kassa’da olanlara etablering programında olanlardan daha fazla yardım ediyor. Çünkü etablering programında olanlar işsizlik yüzdesi içinde sayılmıyorlar. İşsizlik yüzdesini düşürme adına Arbetsförmedlingen, Nystarsjobb kapsamındaki kişiye iş bulma noktasında daha fazla ilgi gösteriyor.
Projekt med arbetsmarknadspolitisk inriktning: Bir proje kapsamında belediyeden belediye farklılık gösteren bir iş programıdır. Örneğin, AB desteğiyle kadınlara yönelik bir proje dahilinde iş edindirme ve iş dünyasında kadınları eşit duruma getirmeyi amaçlayan bir program olarak karşımıza çıkabilir.
Rusta och matcha: Başvuranların niteliklerini alıp işçi arayan şirketlere, kurumlara gönderen aracı iş edindirme programıdır.
STARTA EGET
Arbetsförmedlingen’den herhangi bir yardım almamış, kendi şirketini kurmak isteyenlerin yararlanabileceği bir programdır. 60 bin krondan 150 bin korona kadar devlet karşılıksız yardımda bulunuyor.
YRKESUTBILDNING
Arbetsmarknadsutbildning: Bir iş kolu üzerine eğitim almaktır. Handlagareye abetsmarknadsutbildning kapsamında bir iş edinmek istiyorum diye bilgilendirilme amaçlı başvuruda bulunulabilir.
Studiebesök: Arbetsförmedlingen’e kayıtlı olan herkes studiebesökten faydalanabilir. Studiebesök, yapılacak işle alakalı bir iş yerine ziyarette bulunmadır. Burada iş ortamı ve işin nasıl yapıldığına dair yerinde bilgilendirmeler olmaktadır.
Studiestöd för utbildning på grundskole- och gymnasienivå: İsveççe eğitimimiz bittiğinde(etablerinsprogrammet) devlet, CNS kredi kuruluşu üzerinden 12 bin krondan 17 bin krona kadar bir yardımda bulunabiliyor. Bu yardımın bir kısmı kredi yani geri ödemeli, bir kısmı ise bidrag yani geri ödemesiz yardım olarak verilmektedir. Çalışıp ve aynı zamanda dil eğitimine devam edenler de yine CSN tarafından verilen para yardımına(bidrag) başvurabilirler. 10 hafta için 4300 kron alınabilir.
Yrkesintroduktionsanställning: Bir işe girmeden önce alınan yardımdır. Herhangi bir işle ilgili eğitimi olup da işe başlamadan önce çalışılacak kurumla anlaşıldığı takdirde devlet 6 aydan 12 aya kadar parasal destek sağlayabiliyor.
Arbetsförmedlingen 3 yıllık oturum alan herkese 2 yıllık etablering program alma hakkı tanımaktadır. Bu iki yıllık süre hem dil öğrenme hem de iş edinme olarak kullanılabilir. Örneğin, etablering programının 1 yılı dolduktan sonra extartjänst aracılığıyla bir iş bulundu. Etablering dondurulup o iş bittikten sonra tekrar geri kalan süre devam ettirebiliyoruz.
Etablering dil programı hafta içi 5 gün olarak değerlendiriliyor ve aylık 6300 ya da 6700 kron arası bir destek alınıyor.Dil etapları olan SFI ve Grund seviyeleri %100 olarak sayılırken lise seviyesi olan SAS’ta ise %50 kurs olarak değerlendiriliyor. Arbetsförmedlingen kalan %50’yi başka bir programla doldurabiliyor. Bunlar Stöd och matchning, Rusta och matchning ya da yrkesutbildning şeklinde olabiliyor. Yani toplamda etableringi %100’e tamamlamış oluyorlar.
Jobb och utvecklingsgarantin: Günlük 231 kron olarak belirlenen ve 1 yıl boyunca alınabilen bir yardım türüdür. Etablering süresi bitmesine rağmen hala dil kursları bitmeyenlere yönelik bu program adı altında yardım yapılmaktadır.
ARBETSFÖRMEDLİNGEN ALTINDA 5 İŞ BULMA TAVSİYESİ
-Boş bir iş bulma
-Şirketle direkt irtibata geçme
-İşverenin işsizi bulması
-Sosyal networkleri kullanma
-Sosyal medyayı kullanma
Burada sosyal medyayı çok iyi kullanmak gerekir. Özellikle Linkedin programının iş arama ve bulma noktasında oldukça etkili bir program olduğunu söyleyebiliriz. Profil kısmını işsiz olarak işaretlemek gerekir ve ayrıca dil seçeneğinin İsveççe olması gerekir.Linkedin’deki tavsiyeler bölümünü aktif kullanmak, iş bulmadan ev bulmaya kadar birçok alanda bize aracı olabilir.
JOBBANSÖKAN
Arbetsförmedlingen’in internet sitesinin bu bölümünde nasıl Cv ve personlig brev yazılır, iş görüşmeleri nasıl olmalıdır, doğru referans nasıl olmalıdır gibi iş başvurularında önemli olan noktalar yer alır. Özellikle bir iş başvurusu yapmadan bu bölüm mutlaka iyi okunmalı ve kendi dökümanlarımız kontrol edilmeli. İş görüşmesinde(intervju) sorulan sorular jobbansökan bölümünde yer aldığı için bu sayfayı okumak iş arayanlara avantaj sağlayabilir.
YRKEN OCH FRAMTID
Mesleklerin tanıtıldığı ve gelecekte hangi mesleklerin revaçta olacağı gibi bilgilerin yer aldığı yine iş arayanlar dikkatle okunması gereken bölümdür. Ayrıca aradığımız işlerle ilgili eğitimlerinin nerelerde ve ne şekilde olacağını gösteren bir sayfadır.
https://arbetsformedlingen.se/
Suat Bey’e bu sunumundan dolayı çok teşekkür ediyoruz. İş arama ve bulma noktasında faydalı bilgiler içeren bu yazımızdan istifade etmeniz dileğiyle…