*Bu çalışma İsveç’e iltica ve İsveç’te yaşam ile ilgili yeterli Türkçe kaynak olmadığından dolayı İsveç Göçmenlik Ofisi’nin internet sitesindeki bilgiler baz alınarak hazırlanmıştır.
1-İsveç’e Varış ve ilk Yapılacaklar
✦ İsveç sınırlarına girdikten sonra gitmek istediğiniz yere vardığınızda gerekli kısa sürede ilticaya başvuru yapmalısınız. Çünkü iltica ile alacağınız belge(LMA Kort yada muadili bir A4 belge) sizin rahat hareket etmenize ve ihtiyaçlarınızı daha kolay halledebilmenize olanak sağlar. Aksi durumda ülkede kaçak konumda olursunuz.
✦Hafta içi geldiyseniz göçmenlik kurumuna ait kamp merkezlerinde hem iltica başvurunuzu yapabilir hemde kalacak yer ihtiyacınızı halledebilirsiniz. Gece veya hafta sonu geldiyseniz kamp merkezleri ön işleminizi yapıp size geçici yada kalıcı konaklama yeri temin edeceklerdir.
✦Havaalanından intikal ve iltica başvurusu için 3 alternatifiniz bulunmaktadir.
✦ Dış hatlardan geliyorsanız yada havaalanında polis kontrolüne takıldıysanız yada havaalanında iltica etmek istiyorsanız;
✧Eğer havaalanında kendiniz iltica etmek istiyorsanız polisten bu konuda yardım isteyebilirsiniz yada havaalanında bulunan göçmenlik ofisine (Migrationsverket) başvuru yapabilirsiniz. Google haritalara ‘’migrationsverket’’ yazmanız durumunda havaalanındaki göçmenlik ofisinin konumuna ve iletişim bilgilerine ulaşabilirsiniz.
✧Dış hatlardan giriş yaptıysanız yada polis kontrolüne takıldı iseniz polise iltica etmek istediğinizi belirtmelisiniz. Bu durumda polis sizin havaalanındaki göçmenlik ofisi ile irtibatınızı sağlayacaktır. Göçmenlik ofisinin kapalı olması durumunda polis sizi en yakın göçmenlik ofisine yönlendirecektir ve oraya ulaşmanız için size yardımcı olacaktır.
✧Başka bir merkezde iltica işlemini yapmak istiyorsanız bir tanıdığınız sizi havaalanından araçla alıp şehir merkezine yada kamp merkezine bırakabilir. Çünkü geçerli bir kredi kartınız yok ise havaalanından intikaliniz zordur. Hem İsveç’te nakit kullanımı çok azdır hemde İsveç EURO kullanmadığı için bilet alamazsınız. Ayrıca çoğu yerde para bozdurmak için pasaportunuz yada İsveç’te geçerli bir kimliğiniz olmalıdır.
NOT1: Telefonunuza “FLIO” uygulamasını indirip bulunduğunuz havaalanı ile ilgili birçok bilgiye ulaşabilirsiniz. (Wifi, Ulaşım, Wc, Eczane …)
NOT2: Aşağıda belirtilen aplikasyonları kullanarak ilgili ildeki toplu taşımaları daha rahat kullanabilirsiniz. Bu aplikasyonlarla belirtilen şehir içlerinde yolculukları hangi trenle yada otobüs ile yapacağınızı ve bu ulaşım araçlarının hareket saatlerini görebilirsiniz. Dili İngilizce olarak ayarlayabilirsiniz. Eger internette kullanabileceğiniz bir kartınız varsa uygulamalar üzerinden elektronik bilet alabilir yada hemen hemen bütün ana merkezlerde yada büyük istasyonlarda bulunan “PRESSBYRÅN “ bayilerinden nakit olarak bilet alabilirsiniz.
Stockholm ili ————–“SL” |
Skåne ili (Malmö) ———”Skå” |
Göteborg ili —————” ToGo” |
Göteborg ili —————” Reseplanerare” |
Ayrıca iller arasındaki ulaşım için tren yada otobüs kullanabilirsiniz. İsveç’te hem tren ulaşımının yaygın olması hemde hızlı tren alternatifinden dolayı tren ulaşımını tavsiye ederiz. Tren ve otobüs aplikasyonları:
Tren için ————— ‘’ SJ ‘’ |
Otobüs için ———— ‘’ FLIX BUS ‘’ |
✦İsveçe genellikle daha sıcak ülkelerden gelindiği için kıyafet ihtiyacı olabilir. İsveç’te ikinci el mağazaları ve ikinci el eşya kullanımı çok yaygındır. Aşağıda size alternatif olabilecek bazı mağazaların adresleri ve çalışma saatleri bulunmaktadır. Ayrıca Google Haritalara “ second hand “ yazarak yakınınızdaki ikinci el mağazalara ulaşabilirsiniz.
Stockholm güney bölgede:
– Erikshjälpen (Vårby allé 53, 143 30 Vårby)
Salı ve Perşembe (12-18), Cumartesi (11-15) |
-Stadsmissionen outlet kungens kurva (Diagonalvägen 15, 141 75 Kungens Kurva) |
✦ Hafta içi (10-19), Hafta sonu(10-17) fiyat açısından en uygunu kıyafetler bu mağazalar da kilo ile satılıyor. Aynı mağazalar kuzey bölgesinde de bulunmaktadır.
✦ Birinci el mağazası olarak en uygun fiyatlar Decathlon da bulunmaktadır. Stockholm’e geldiğinizde şehrin birçok bölgesinde bu mağazalar mevcuttur. https://www.decathlon.se/
2- İltica Başvurusu ve Başvuru Görüşmesi
✦ Öncelikle https://www.migrationsverket.se/ internet adresi İsveç Göçmenlik Ofisi`nin resmi internet adresidir ve bu adresten iltica ile alakalı yada iltica sonrasına ait birçok bilgiye, gerekli formlara, göçmen olarak haklarınızla ilgili bilgilere yada göçmenlik ofislerinin konumlarına ulaşabilirsiniz. İsveçe geldiğinizde öncelikle bu siteyi incelemenizi tavsiye ederiz.
✦ Ayrica https://www.informationsverige.se/ adresinden İsveç ve İsveçte yaşamakla ilgili bir çok bilgiye ( Dil eğitimi, Konaklama, Eğitim, Oturum beklerken çalışma, Aile birleşimi …) ulaşabilirsiniz.
*Başvuru için en sık tercih edilen bazı göçmenlik ofislerinin bilgilerine aşağıda yazılan adreslerde bulabilirsiniz.
1) Stockholm
Sundbyberg Sturegatan 15, 172 31 077-123 52 35 |
2) Göteborg
Kållered Streteredsvägen 90, 428 34 Kållered 077-123 52 35 |
3) Malmö
Agnesfridsvägen 111 212 37 Malmö 077-123 52 35 |
I- İsveç’e İltica Başvurusu
Yukarıdaki adreslerden birine başvuru yaptığınızda Göçmenlik Ofisinden alınan bilgilere göre aşşağıdaki şekilde ilerleyeceğiniz ön görülür.
✦ Öncelikle başvuru için kimlik bilgilerini ve aile durumunuzu anlamaları için bazı formlar doldurmanız gereklidir. Türkçe formlar mevcuttur ve görevliler bu konuda yardımcı olacaktır.
✦ Başvuru sırasında kimliğinizin tespiti için evrak vermeniz gerekir. Pasaport (tarihi geçmiş yada delinmiş olsa bile çok işinize yarar), TC kimlik, ehliyet (eğer İsveç’te araç kullanmak istiyorsanız ehliyetinizi geri talep edin. Çünkü Türkiye ehliyeti ile oturum öncesinden oturumdan sonra 1 yıl dolana kadar araç kullanabilirsiniz). Eğer kimlik tespiti için yeterli belgeniz yok ise fotoğrafınızın olduğu başka belgeleri ( Sınav giriş belgesi, Öğrenci belgesi, Evlilik cüzdanı, Doğum belgesi vb…) gösterebilir yada E-devlet şifreniz var ise sistemden kimlik tespiniz için yetkililere öneride bulunabilirsiniz. İlk başvuruda verilen bilgilerin (isim-soyisim, doğum tarihi ve yeri vb…) evrak üzerinde doğru olduğunu kontrol etmek çok önemlidir, aksi takdirde oturum sonrası düzeltmek oldukça zor olmaktadır.
✦Ayrıca başvuru sırasında üzerinizde bulunan para miktarı sorulur ve bildirdiginiz para miktarı bitinceye kadar ödenek verilmez. Belirttiğiniz para ve ödenek durumu kampta geçerlidir.
✦ Ödenek alma ihtiyacınızı belirttiğinizde başvurunuzdan birkaç gün sonra aylık ödeneğin yattığı banka kartınızı alacaksınız. Bu kart ile maalesef online alışveriş yapamazsınız. Aylık aldığınız ödenek “ giyim ve ayakkabı, tıbbi bakım ve ilaç, diş bakımı, hijyen malzemeleri, diğer sarf malzemeleri ve boş zaman etkinlikleri için yeterli olmalıdır” şeklinde göçmenlik ofisi belirtir. Aylık ödeneğin ilgili ayda bitecegi Göçmenlik Ofisi tarafından ön görülür. Kartınızın kaybolması yada bloke olması durumunda bağlı olduğunuz göçmenlik ofisi ile kontağa geçerek aynı gün içinde yeni kartınızı alabilirsiniz. Para kontrolünüzü “ ICA banken kontantkort” uygulamasını telefonunuza indirerek yapabilirsiniz. Ödenek kartınızla ilgili daha fazla bilgi için;
https://www.migrationsverket.se/Privatpersoner/Skydd-och-asyl-i-Sverige/Medan-du-vantar/Ekonomiskt-stod/Bankkort-till-asylsokande.html |
Ödenek miktarı için bakınız;
https://www.migrationsverket.se/Privatpersoner/Skydd-och-asyl-i-Sverige/Medan-du-vantar/Ekonomiskt-stod.html. |
✦ Daha sonra fotoğraf çekimi (bu fotoğraflar daha sonra oturum kimliğinizde kullanıldığı için düzgün olmasına dikkat etmenizi tavsiye ederiz), parmak izi alımı ( 6 yaşından büyükler için), boy ölçümü gibi işlemler yapılır ve bu bilgiler fotoğrafınızın olduğu bir A4 şeklinde size verilir. Bunu kimlik kartı olarak kullanabilirsiniz. Yaklaşık 1 ay sonra bilgilerinizin olduğu sığınmacı kimlik kartınız (LMA – Kort) adresinize postalanacaktır.
✦ Barınma ihtiyacınızı başvuruda belirtiniz. Göçmenlik ofisi size kalacak yer sağlamak zorundadır. Eğer aile iseniz size sadece ailenizin kalabileceği bir oda tahsis edilir. Bekarların kaldığı kısım ayrıdır ve birkaç bekar bir odayı paylaşırsınız. Kendi ülkenizden gelen insanlarla kalmayı teklif edebilirsiniz, yetkililer bu durumu ayarlayabilir ama geçerli bir nedeniniz olmalıdır. ( Temizlik, Aynı dili konuşma isteği, İbadetinizi yaparken zorlanma …)
✦ Kendiniz bir ev kiralayarak kampta kalmayı reddedebilirsiniz ama bu durumda sonradan sisteme dahil olmak hem zordur, hemde İsveç’te evinizin bulunduğu belediyeye göre ödenek alamazsınız. (Bundan dolayı sistemden çıkmayı KESİNLİKLE tavsiye etmiyoruz.) . Bu durum 32 belediye için geçerlidir..
Ödenek verilmeyen belediyeler için bakınız.
https://www.migrationsverket.se/Om-Migrationsverket/Pressrum/Nyhetsarkiv/Nyhetsarkiv-2020/2020-03-03-Nya-EBO-regler-32-kommuner-far-anmala-omraden.html |
✦ İşlemlerinizin ardından size kişisel ihtiyaçlarınızı karşılayacağınız malzemelerin bulunduğu ( Yastık, Yorgan, Çarşaf, Diş fırçası – macunu, şampuan vb…) kişi başı bir çanta verilir ve geçici kamp odanıza yerleştirilirsiniz. Bu eşyalar size aittir ve sonrasında asıl kamp yerine götürmenizi tavsiye ederiz.
✦ Kampta 3 öğün yemek çıkmaktadır ve helal sertifikaları bulundurduklarını belirtmektedirler. Bu sertifikayı görme hakkınız vardır ama hassasiyetinize göre yemek konusunu siz değerlendirmelisiniz. Bununla birlikte kampa yiyecek, içecek, su ısıtıcısı ( Sadece kållared kampında ortak alanlarda kullanımına izin verilmektedir) vb. eşyalar getirilmesinde bir sıkıntı yoktur. Bazı kamplarda mikrodalga da bulunmaktadır. Yemekhanede yemek istemezseniz yemek ihtiyacınızı bu şekilde halledebilirsiniz. İsveç’te LIDL, NETTO, WILLYS( Dondurulmuş helal et ve tavuk bulunuyor) gibi marketler daha ucuzdur ve yeterince çeşit bulabilirsiniz. Ayrıca Google haritalara “ LIVS “ yazarak diğer kültürlere ( Arap, Türk, Kürt…) ait market konumlarına ulaşabilirsiniz.
https://instagram.com/gidaicerikokuma?igshid=1mimrxukr9l8 İnstagram adresi İsveç`teki helal gıda ile ilgili bilgi vermektedir.
https://t.me/joinchat/LKiMZxk6iXyeClhj_WcaCg Telegram grubuna katılarak hem helal ürünler ile ilgili bilgi sahibi olabilirsiniz hemde aklınıza takılan ürünleri sorabilirsiniz.
✦Sizin veya ailenizden birinin herhangi bir sağlık problemi varsa bunu belirtiniz ve yetkililerden bu konuda yardım alabilirsiniz. Eğer sağlık durumunuz kampta kalmaya uygun değilse ( gebelik, kampta yaşamayı zorlaştıracak bir hastalık…) sonraki ikamet yeriniz için evde kalmayı talep edebilirsiniz. Yasal olarak bu hakka sahipsiniz.
NOT 1: Kimlik tespiti için verdiğiniz belgelerde (pasaport – kimlik gibi) bir değişiklik yada tahrip olmuş yerler varsa bunu belgenizi verdiğinizde yetkililere mutlaka bildirin mümkünse yazılı bir tutanak aldırınız.
NOT 2: Eğer pasaport teslim etti iseniz onaylı fotokopisini almayı unutmayın. Onaylı fotokopi ile bazı işlemlerinizi daha kolay halledebilirsiniz.
NOT 3: Sağlık olarak acil yardım almanız gereken bir durum varsa bunu hemen belirtin, bu konuda size yardımcı olacaklardır. Acil sağlık yardımı alma hakkınız vardır.
NOT 3: Eğer aileden bazıları dublin uygulanmayacak şekilde İsveçe geldiyse yetkililerle bir dilekçe yardımı ile iletişime geçip dosyanızı birleştirebilirsiniz ve böylece dublini olan fertlerin dublinini düşürebilirsiniz .
NOT 4: Ekim – Mart ayları arasında kampa geldiyseniz kışlık kıyafet yardımı alabilirsiniz. Bunun için bulunduğunuz kamptan form talep edebilir yada aşağıdaki linkten başvuru formuna ulaşabilirsiniz. Kışlık kıyafet yardımını kampta olmasanızda kış aylarında alabilirsiniz. ( Yetişkinler 1 defa alabilir, çocukların durumuna göre her yıl başvuru yapabilirsiniz.)
Ayrıca bebek bekliyorsanız, bebeğin ihtiyaçları içinde ilgili formu kullanabilirsiniz. Bebek için maddi yardım başvurusunu son 2 ay içinde yapmak en ideal vakittir ve göçmenlik ofisinden beşik ihtiyacınızıda karşılayabilirsiniz.
https://www.migrationsverket.se/download/18.27485d6514fa83199cf45/1485556054958/Ans%C3%B6kan%20om%20s%C3%A4rskilt%20bidrag%20Mot78.pdf |
NOT 5: Yunanistan dublin dışında bazen shengen giriş yasağı koyabilmektedir. Yunanistan’dan bir çıkış yasağı konmuş ise bu kararın kaldırılması uzun sürebilir ve bu durum sürecinizi uzatır. Bunu önceden göçmenlik ofisine bildirip süreci hızlandırabilirsiniz. Çıkış yasağının olup olmadığını yol mülakatında ilgili kişiye söyleyerek yada ilgili mail adresleri ile irtibata geçerek öğrenebilirsiniz. Çıkış yasağının kaldırılması işlemini, görüşmeciniz belli olduğunda ilgili kişiyi bilgilendirerek yada avukatınız ile irtibata geçerek çözmeye çalışmalısınız. Bu karar İsveçin çözebileceği bir durum değildir, kararın Yunanistan tarafından iptal edilmesi gerekir. Bundan dolayı görüşmecinin Yunanistan ile irtibata geçmesi gerekir.
gadpanmak.taa@astynomia.gr | gaa.orestiades@astynomia.gr |
II- Başvuru Görüşmesi (Yol Mülakatı)
✦DİKKAT: Başvuru görüşmesi yada yol mülakatı olarak adlandırılan bu görüşme Göçmenlik Ofisi tarafından Ön tanıma formu olarak adlandırılır. Yani buradaki maksat ana mülakat öncesi sizi tanımak ve hangi nedenden dolayı İsveçe geldiğinizi kısaca öğrenip, ana mülakata bir ön tanıma formu oluşturmaktır. Bundan dolayı durumunuzla ilgili ayrıntıya girmeniz beklenmez.
✦ Aile olsanız bile 18 yaşından büyük herkes ferdi olarak mülakata girer.
✦ Öncelikle mülakat hakkında ön bilgilendirme yapılır ve tercümanı anlayıp anlamadığınız sorulur. Eğer tercümanı anlamıyor yada başka bir problem yaşıyorsanız bunu ifade etmekten çekinmeyin.
✦ Aile durumunuz tespit edilir. Medeni durumunuz , çocuk sayınız ve varsa ailenizin şuan bulunduğu yer.
✦ Mülakatta önce kimlik tespitiniz yapılır. Verdiğiniz evrakların size ait olup olmadığı yada verilen evrakların kimlik tespiti için yeterli olup olmadığı görüşülür ve eğer pasaportunuz yok ise nedeni sorulur.
✦ Avukat tercihiniz yapılır. Tercih ettiğiniz bir avukat var mı yoksa sistemin size otomatik olarak avukat atamasını ister misiniz diye sorulur. Kendi avukatınızı tercih hakkınız bulunuyor, bu konuda sıkıntı yaşarsanız ısrarcı olmanızı öneririz çünkü istediğiniz avukatla savunma yapma hakkına yasal olarak sahipsiniz. Sistemden gelen avukatlar hem tecrübesiz olabilir hemde onlarla sorun yaşamak daha olasıdır.
Sıklıkla sorulan sorulardan bazıları ve mülteci olarak başvuru yapanların bu sorulara genellikle verdiği cevaplar şöyledir;
1- İsveçe neden geldiniz?
➥ Mülakata katılanlar sıklıkla mağduriyetlerini yada neyle suçlandıklarını ve geri dönmeleri durumunda başlarına gelebilecek durumları anlatmışlardır. Yani ilticalarının ana nedenini anlatmışlardır. Şu harekete ait olduğum için hakkımda yakalama kararı bulunuyor, muhalif olduğum için, şu kurumlarda çalıştığım için terör üyeliği ile suçlanıyorum. Verilen cevaplar 5-6 cümle ile sınırlı kalmıştır. Yanlarında avukatları olmadığı için çok ayrıntıya girmemişlerdir.
2- Hangi tarihte ve Nasıl İsveçe geldiniz?
➥Mülakata katılanlar sıklıkla hangi yolları yada güzergahları kullanarak buraya geldiklerini anlatmışlardır. Doğru ve gerekli bilgileri vermeye özen göstermişlerdir.
3- Türkiyeden Yunanistana yada başka bir ülkeye nasıl çıkış yaptınız?
➥ Mülakata katılanlar sıklıkla haklarında yakalama veya tutuklama kararlarından dolayı yurtdışı yasaklarının olduğunu ve bundan dolayıda ülkelerini yasal olmayan yollarla terk ettiklerini söylemişlerdir ki bu durum onların mağduriyetini göstermiştir.
4- Sizi Türkiyeye yollarsak nasıl bir problem yaşarsınız ve bu konuda yetkililere yardımcı olurmusunuz?
➥ Mülakata katılanlar sıklıkla haklarındaki mahkeme kararından dolayı hapse gireceklerini ve yurt dışına çıkışı yasal olarak yapmadıklarından dolayı fazladan ceza alıp kötü muameleye maruz kalacaklarını belirtmişlerdir.
5- Neden Yunanistan’da ( yada geldiğiniz başka bir ülke varsa) kalmadınız da İsveçe geldiniz? Sizi geldiğiniz ülkeye yollarsak bizimle işbirliği yaparmısınız? ( Bazen Yunanistan’da parmak iziniz var sizi yollayacağız diye direk söyleyebilirler)
➥ Mülakata katılanlar sıklıkla özellikle Yunanistan’ın Türkiye’nin komşusu olması nedeniyle kendilerini orada güvende hissetmediklerini belirtmişlerdir ve yurt dışındaki kaçırılma olaylarından örnekler vermişlerdir.
6- Red almanız durumunda ne yaparsınız ve bu konuda yetkililere yardımcı olurmusunuz?
➥ Mülakata katılanlar sıklıkla yasal olarak haklarını aramak istediklerini ve karara avukatları ile itiraz edeceklerini belirtmişlerdir.
7- İsveç’te yada Avrupa’da akrabanız varmı ve herhangi bir Avrupa ülkesine vizeniz bulunuyor mu?
➥ Mülakata katılanlar sıklıkla ilgili bilgileri sunmuşlardır. Ayrıca yetkililer sistemden gerekli bilgilere ulaşabilmektedir.
NOT1: Bu görüşmede kimlik tespiti dışında belge sunulmasına gerek yoktur. Ana mülakatta belgeleri sunacağınızı belirtebilirsiniz.
NOT2: Avukatınızı (bazen zorda olsa) mülakattan önce değiştirebilirsiniz ama bunun için avukatın atanmamış yada sizinle daha görüşmemiş olması gerekir. Gerekçenizi bir dilekçe ile Migrationsverkete bildirebilirsiniz. Kararı Göçmen Ofisi verecektir. ( Türkçe bilen yada daha önce sizin dosyanıza benzer dosyalara vakıf bir avukat sizin için avantajlı olacaktır)
NOT3: Çalışmak istiyorsanız bunu yetkililere bildirin ve bunu LMA kartınıza yazdırılmasını talep edin. ( Eğer dublininiz yoksa ve kimlik tespitiniz yapıldı ise.)